Birleşik Krallık’ta yasal olarak çalışabilmek için işverenlerin, çalışanların “çalışma hakkı”na (right to work) sahip olup olmadığını kontrol etmesi yasal bir zorunluluktur. Bu süreç, genellikle “Birleşik Krallık çalışma izni kontrolü” olarak adlandırılır. Bu kontrollerin doğru bir şekilde yapılması, işverenin yasal sorumluluğunu yerine getirmesini sağlar ve aksi durumda karşılaşabileceği para cezalarından korunmasına yardımcı olur.
Bu yazımızda, Birleşik Krallık İçişleri Bakanlığı’nın Haziran 2025 tarihli güncel rehberinde yer alan “Çalışma Hakkı Kontrolü Yoluyla Yasal Sorumluluktan Kurtulma (Statutory Excuse)” başlıklı bölümü Türkçeye çevirerek paylaşıyoruz. Yazının devamında, işverenlerin manuel belge kontrolünü nasıl gerçekleştireceğini ve hangi belgelerin kabul edildiğini bulacaksınız.
İngilizce çevirileriniz hazır mı?
Çalışma belgelerinizden bazıları İngilizce değilse, işvereniniz sizden bu belgelerin yeminli tercümelerini isteyebilir. Belgelerinizin doğru, resmi ve kabul edilebilir şekilde tercümesi için profesyonel tercüme hizmetlerimizle yanınızdayız. Aşağıdaki butona tıklayıp belgenizi bize ulaştırın, derhal fiyat verelim.
Çalışma Hakkı Kontrolü Yoluyla Yasal Sorumluluktan Kurtulma Başlıklı Bölümün Türkçe Çevirisi
2. Çalışma İzni Kontrolleri İçin Yasal Sorumluluktan Kurtulma (Statutory Excuse) Nasıl Sağlanır?
Bir kişiyi işe almadan önce, söz konusu işi yasal olarak yapma hakkına sahip olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir. Eğer kişinin çalışma hakkı süreye bağlıysa, bu sürenin sona ermesinden kısa bir süre önce tekrar bir kontrol (follow-up check) yapmanız tavsiye olunur.
“Statutory excuse”, yani yasal sorumluluktan kurtulma, işverenin yasadışı çalıştırma durumunda idari para cezasına karşı savunmasıdır. Bir çalışanın yasadışı olarak çalıştığı tespit edilirse, işverenin cezadan muaf tutulabilmesi için, çalışanın işe başlamasından önce aşağıdaki kontrollerden birini yapmış olması gerekir:
- Manuel bir çalışma izni kontrolü (tüm çalışanlar için geçerlidir)
- Dijital doğrulama hizmeti kullanılarak yapılan bir çalışma izni kontrolü (yalnızca Britanya ve İrlanda vatandaşları için geçerlidir)
- İçişleri Bakanlığı’nın çevrim içi çalışma izni kontrol hizmeti aracılığıyla yapılan bir kontrol (Britanya ve İrlanda vatandaşı olmayan kişiler için geçerlidir)
Yapacağınız kontrol türü, kişinin uyruğuna, Birleşik Krallık’ta çalışma izninin türüne ve uygun olduğu durumlarda kişisel tercihine bağlı olacaktır.
Bu rehberde ve uygulama esaslarını belirleyen yönetmelikte (code of practice) belirtilen şekilde bu kontrollerden herhangi birini gerçekleştirmeniz, size yasal sorumluluktan kurtulma (statutory excuse) hakkı sağlar.
Ayrıca, kişinin başvurusu hâlâ değerlendirme aşamasındaysa, bir idari inceleme (administrative review) ya da itiraz süreci devam ediyorsa ve dijital profili henüz bu durumu kanıtlayacak şekilde aktif değilse — ya da kişinin göçmenlik durumu İçişleri Bakanlığı tarafından doğrulanmayı gerektiriyorsa — İşveren Doğrulama Hizmeti (Employer Checking Service)’ni kullanabilirsiniz.
Belge Üzerinden Manuel Çalışma Hakkı Kontrolü Yapılması
Belge üzerinden manuel çalışma izni kontrolü yapmak için üç adımı tamamlamanız gerekir. Bu üç adımı, çalışan işe başlamadan önce eksiksiz şekilde yerine getirmeniz, kontrolün yasalara uygun biçimde yapıldığını göstermeniz ve böylece yasal sorumluluktan kurtulma hakkı kazanmanız açısından zorunludur.
1. Adım: Belgenin Temin Edilmesi
Ek A’da yer alan Kabul Edilebilir Belgeler Listesi’ndeki A veya B listesinden orijinal belgeleri temin etmeniz gerekir.
2. Adım: Belgenin Kontrol Edilmesi
Belgelerin gerçek olduğunu ve bunları sunan kişinin iş için başvuran ya da hâlihazırda çalışan kişi olduğunu, belgelerin asıl sahibi olduğunu ve teklif edilen işi yapmaya yasal olarak yetkili olduğunu kontrol etmeniz gerekir.
Ayrıca şunları da kontrol etmelisiniz:
- Belgelerdeki fotoğraflar ve doğum tarihleri, belgeler arasında ve kişinin görünüşüyle tutarlı mı — yani kimlik sahtekârlığı (başkasının yerine geçme) riski var mı?
- Birleşik Krallık’ta kalış izni süresi dolmuş mu?
- Sunulan belgelerde çalışma kısıtlamaları var mı — kişi sunulan işi yapmaya uygun mu? (Eğer kişi öğrenci vizesine sahipse ve dönem içinde sınırlı süreyle çalışabiliyorsa, eğitim aldığı kuruma ait akademik dönem ve tatil takvimine dair bilgileri de temin etmeli, kopyalamalı ve saklamalısınız).
- Belgelerin gerçekten kişiye ait, sahtecilik içermeyen ve değiştirilmemiş olduğundan emin olun.
- Belgeler arasında isim farkı varsa, bu farkın nedenini açıklayan ek belgeler sunulmalı (örneğin, evlilik cüzdanı, boşanma kararı, isim değişikliği belgesi gibi). Bu destekleyici belgelerin de fotokopisi alınmalı ve saklanmalıdır.
Birleşik Krallık Çalışma izni Kontrolü ile İlgili Daha Ayrıntılı Bilgi
Birleşik Krallık’ta göçmen topluluklar için resmi belgelerin doğru şekilde sunulması, hem çalışanın hem de işverenin yasal haklarını korur. Bu tür rehberlerin Türkçeye çevrilmesi, topluluğumuzun sisteme daha bilinçli şekilde dahil olmasına katkı sağlar.
Rehberin orijinal İngilizce versiyonuna ulaşmak isteyenler için bağlantıyı aşağıya ekliyoruz.
🔗 [Resmî rehber PDF linki]
Daha fazla rehber çevirisi, belge hazırlama tavsiyeleri ve yeminli tercüme hizmetleri için blogumuzu takip etmeyi unutmayın!
